ЖАҢА НӨМІРДЕН

Соны­мен не керек, бүкіл Қаза­қстан халқы шулап жүріп, ақы­ры Қасы­мо­вты сегіз жыл қата­ры­нан қон­жиып оты­рған орны­нан кетір­ді. Расын­да, оны кетір­ген пре­зи­дент­тің пәр­мені емес, қоғам­ның қату­ланған қаһа­ры бол­ды. «Қаһар» болған­да да, оны орны­нан алу үшін бес пері­ш­тенің қапия қаза­сы «қажет» болған сияқты. Әйт­пе­се осы­дан бірер ай бұрын ғана пре­зи­ден­ті «ең адал …

Неме­се Көп бала­лы отба­сы­ларға әр елде қан­дай көмек көр­сетіледі? Фран­ция Көп бала­лы отба­сын қол­дау және жәр­дем­де­су мақ­са­тын­да 1921 жылы қабыл­данған «Үлкен отба­сы» мем­ле­кет­тік бағ­дар­ла­ма­сы бой­ын­ша, бала саны көбей­ген сай­ын, салық азая береді. Мыса­лы, төрт бала­сы бар отба­сы салы­қтан мүл­де боса­ты­ла­ды. Бұл жеңіл­дік бай-кедей деп бөл­мей, ел аза­мат­та­ры­на түгел таралған. Гер­ма­ния …

Көрініп қал­ма­сақ, ұят бола­ды, ағай­ын! Қол­дан келіп тұрған­да, көрініп қалғанға не жет­сін! Аян­баңы­здар! Біздің қазір­гі кез­де «Дәстүр сый­ла­мау» деген дәстүрі­міз күн­нен-күн­ге құл­пы­рып тұрған кез­де «Көрініп қалай­ық» дәстүрін жан­дан­дыр­ма­сақ, ел болға­ны­мыз, ұлт болға­ны­мыз қай­сы?! Көрініп қалай­ық! «Көрініп қалай­ық» дәстүрінің сарқын­шақта­ры әр ұлт­та бар, бірақ олар­ды­кі сарт-мезірет сияқты, мыса­лы: қытай­лар ыржия сала­ды, …

Қаңтар­дың 28-інде Алма­ты облы­стық поли­ция депар­та­мен­тінің Көші-қон қыз­меті басқар­ма­сы Сай­ра­гүл Сауыт­бай­ға үш айға ұзар­ты­лған «Пана ізде­уші тұлға» куәлі­гін бер­ді: 25 қаңтар күні мерзі­мі аяқталған құжат сәуір­дің 25-іне дей­ін ұзар­тыл­ды. Еске сала кетей­ік, өткен жылы тамыз айын­да «шека­ра­ны заң­сыз кесіп өтті» деп айып­талған қан­да­сы­мыз Сай­ра­гүл Сауыт­бай­ды Алма­ты облы­сы­ның Пан­фи­лов аудан­дық соты …

Ішкі істер мини­стрі Қал­мұ­хан­бет Қасы­мов қоры­қ­шы­ларға қарақ­шы­лық шабуыл жасаған қані­шер­лер­ді жасы­рып, қай­ғы­лы оқиға­дан кей­ін­гі бір­не­ше күн бойы қыл­мыс­кер­лер­дің аты-жөн­дерін ата­май кел­ді. «Кім­дер екенін аны­қта­дық», «үйіне бар­дық», «олар жоқ екен» деп, бір елдің мини­стрінің емес, бала-шаға­ның сөзін сан­ды­рақтап, қоғам­нан әлдекім­дер­ді жасы­рып әлек бол­ды. Неге? Бұл орай­да «Фейс­бук» желісін­де сан-саққа тар­тқан күдік …

Биыл елі­міз тәу­ел­сізді­гін алға­лы бері үшін­ші халық санағы өткелі отыр. Бұл шараға мем­ле­кет­тік бюд­жет­тен 8,8 млрд тең­ге бөлі­ну жос­пар­ланған. 1999 жылғы ең алға­шқы санағы­ның қоры­тындысы бой­ын­ша, елі­міздің халық саны 14 953 100 адам болған. Бұл 1989 жылғы санақ­пен салы­сты­рған­да, 7,7% кем көр­сет­кіш. Ал 2009 жылы өткен санақта бұл көр­сет­кіш 16 004 800 ада­мға жет­кен. …

Биыл Қаза­қстан­да халық санағы жүреді. Өз елін­де­гі қазақ қан­ша бол­ды, келім­сек халық көбей­ді ме, азай­ды ма? Қаза­қтың тілі мен рухын отаған оры­стар­дың олқы тар­тар түрі бар ма? Осы сияқты демо­гра­фи­я­лық сұрақтарға нақты жау­ап алуы­мыз керек. Алдыр­са… Бұлай дей­тін бір себеп – тәу­ел­сіздік алған сонау 1992 жыл­дан бер­гі ширек ғасыр­дан астам …

Ераға­мы­зды жер­леп кел­дік… Бар­шын ауы­лы, расы­мен де, алыс екен, жол­дың жар­ты­сы қара жол. Тоқым сулап, тұяқ тозды­рып жет­кен мың­даған ада­мға қарап, аға­мы­здың баға­сын біл­дік. Көп­тің ішін­де ауыл шару­а­шы­лы­ғы вице-мини­стрі Арман Евне­ев те бол­ды. Сол кісінің аузы­нан: «Біздің мини­стр­лік­тің бүкіл 500 қыз­мет­кері бір күн­дік жалақы­сын (4 млн тең­ге) береді. Ерлан Нұрға­ли­ев­ті «Ерлі­гі …

Соны­мен, 2018 – Ит жылы да тарих­тың терең қой­на­уы­на кет­ті. Қалай өтті? Кім­нің тағ­ды­рын­да қан­дай із қал­дыр­ды? Жал­пы қоға­мы­м­ыз, тәу­ел­сіз дей­тін елі­міз бен оның тұтқа­сы сана­ла­тын қаза­ғы­мы­зға қалай әсер етті – осы тұрғы­да ой толға­сақ. Талғат АЙТБАЙҰЛЫ, пуб­ли­цист-жазу­шы Енде­ше тоқе­терін бір-ақ айтай­ын: эко­но­ми­ка­мыз кері кет­ті, елдің әле­умет­тік-тұр­мыстық жағ­дайы бұры­нғы­дан да …